‘Ik denk gewoon dat het beter is als we mam niet te veel belasten, dat trekt ze echt niet en dan is ze volgende week helemaal van het padje’, zegt de oudste zus. De jongere zus kijkt haar geïrriteerd aan. ‘Wat een onzin! Waarom zouden we mam er niet gewoon bij betrekken? Het is toch háár man die overleden is, daar mag ze best wel wat onrustig van worden.’
Ik hou me nog even stil en luister naar het gesprek tussen de twee zussen die het niet eens zijn over de rol die hun moeder met dementie moet krijgen bij de uitvaart van hun vader.
Dit soort situaties zijn altijd lastig. Iemand met dementie kan inderdaad heel onrustig worden van alles wat bij een uitvaart komt kijken; alle beslissingen die genomen moeten worden, alle mensen die iets van je willen, de emoties die meespelen. Dit is al ingewikkeld voor een gezond functionerend brein, laat staan voor iemand waarvan het brein door welke vorm van dementie dan ook, extra belast wordt. Maar betekent dit dan dat je iemand met dementie ‘weg’ moet houden van dit alles?
Nee! Iedereen heeft recht op een afscheid. Moet je je voor stellen dat iemand voor jou zou beslissen dat je geen afscheid mag nemen van je man, vrouw, broer, zus of kind. Dat zou je toch niet accepteren? Waarom mag dat dan ineens wel voor jou bepaald worden als je dementie hebt? Nou hoor ik je denken; ‘moet je iemand dan helemaal dol maken en meeslepen naar een uitvaart waar misschien wel honderd mensen rondlopen die allemaal iets van haar of hem willen?’ Natuurlijk niet! Betrokken worden bij een afscheid kan op heel veel verschillende manieren, afgestemd op wat de betreffende persoon aan kan.
Denk in de voorbereiding bijvoorbeeld aan het krijgen van, op de persoon, afgestemde keuzes, zoals het uitzoeken van een mooie foto van de overledene, het benoemen van een favoriete bloem die zeker in het bloemstuk moet, een muziekstuk waar hij of zij gelukkig van wordt.
En ook het feitelijk afscheid nemen kan aangepast worden. Als een afscheidsdienst te belastend is, kun je er natuurlijk voor kiezen om hem of haar op een ander moment rustig afscheid te laten nemen van de overledene, in de eigen woning of in een uitvaartcentra of zelfs alleen maar door het laten zien van een foto met begeleidende uitleg erbij.
Terug naar de zussen.
De discussie wordt steeds feller. Ze worden het duidelijk niet eens met elkaar en op enig moment kijken ze mij hulpeloos aan. ‘Wat is jouw advies?’, vraagt de oudste dochter.
Ik geef ze de uitleg zoals hierboven omschreven, maar vraag ze vooral bij alle keuzes die ze gaan maken, steeds één uitgangspunt in acht te nemen:
‘Het hoofd van jullie moeder heeft dementie, niet haar hart!’
Loteringen uitvaart is een uitvaartondernemer uit Zutphen en omstreken die families begeleidt bij het vormgeven van een crematie of begrafenis. Dit kan zowel in Zutphen als in alle omliggende dorpen en steden zijn, zoals Vorden, Brummen, Eefde, Wansveld, Lochem, etc.
Kennis maken? Neem dan gerust contact op met uitvaartbegeleider Lot Rohde.